Die geboortetoneel (Nativity scene) en die wyse manne uit die Ooste
- INLEIDING:
Op baie kerskaarte word die geboortetoneel van Christus uitgebeeld waar Josef, Maria, die Kindjie in ‘n krip, herders en die drie wyse manne figureer. Ook onder baie kersbome by die Christusfees word die geboortetoneel ten toon gestel deur figuurtjies van Josef, Maria en die kindjie in ‘n krip, binne ‘n stalopset, omring deur diere, die herders en helaas ook die drie wyse manne in koningsgewaad. Maar is dit die ware weergawe van wat werklik plaasgevind het?
Die doel met hierdie artikel is nie om al die mites wat verband hou met die geboortetoneel na te gaan nie bv of Jesus in ‘n stal of ‘n grot of ‘n huis gebore is nie? Slegs een, naamlik of die wyse manne daar tuis hoort of nie.
- WAT SÊ DIE HEILIGE SKRIF?
Daar is geen skriftuurlike bewys dat die wyse manne gearriveer het die nag toe Jesus gebore is nie. Die herders het wel die nag gearriveer maar nie die wyse manne nie. Die wyse manne is deur ‘n ster gelei uit die Ooste, en het ‘n afstand van 700km vanaf Persië of die Babiloniese gebied na die huis van Josef en Maria, afgelê. Hierdie reis sou tenminste 30 tot 45 dae na die geboorte van Jesus geneem het, as hulle teen, sê ‘n gemiddelde van 25km per dag, gereis het. Die wyse manne het dus die huis van Josef bereik toe Jesus omtrent 2-9 maand oud was. Hou in gedagte dat Koning Herodes na die Kindjie gesoek het om Hom dood te maak. In die omstreke van Betlehem wou Herodes al die seuntjies van twee jaar en daaronder laat ombring.
- INTERESSANTE INLIGTING BETREFFENDE DIE WYSE MANNE:
Matteus noem nie die getal wyse manne nie. Die drie geskenke het tot die algemene aanname gelei dat daar drie wyse manne was. Dit kon tussen 2 en 10 gewees het. Hul identifisering as konings en nie as sterrekundigers nie, kan heelwaarskynlik gekoppel word aan Psalm 72,11. “Ja, al die konings sal hulle voor hom buig, al die nasies sal hom dien.”
Die Nuwe Testament gee nie die name van die wyse manne (in Grieks die Magos) nie. Die tradisies en legendes identifiseer ‘n verskeidenheid name vir hulle. In die Westerse Christelike Kerk staan hulle bekend as:
* Melchior, ‘n Persiese skolier;
* Kasper, ‘n Indiese skolier;
* Balthazar, ‘n Babiloniese skolier.
Volgens die Westerse Kerk tradisie word Melchior as ‘n koning van Persië voorgestel, Kasper as ‘n koning van Indië en Balthazar as ‘n koning van Arabië. Dit spruit voort uit ‘n Griekse manuskrip wat in circa 500 nC die lig gesien het. Dit is ‘n tradisie wat voortleef tot vandag toe.
Ander Christelike Kerke het ander name vir hulle bv. Die Siriëse Kerk praat van Larvandad, Gushnasaph en Hormisdas.
Hoe dit ook al sy, Melchior word in die kunswêreld (12de eeu) as ‘n persoon in sy middelbare leeftyd voorgestel (40), Kasper as ou man (60) met ‘n wit baard en Balthazar as ‘n jong man (20) met ‘n donker vel.
Ons lees dat: “Hulle (Die wyse manne) het in die huis gegaan en die Kindjie by Maria, sy moeder, gevind en neergeval en Hom hulde bewys. Daarop maak hulle hul skatte oop en bring vir hom geskenke: goud, wierook en mirre.” (Mt.2.11)
Die drie geskenke het elk ‘n geestelike betekenis:
* goud as ‘n simbool van koningskap op aarde;
* wierook as ’n simbool van vergoding;
* mirre, (‘n balsem olie) ‘n simbool van die dood.
Die wyse manne het neergeval. ‘n Teken van aanbidding (adorasie), ‘n gebedshouding.
- SAMEVATTING:
Streng gesproke hoort die drie wyse manne nie by die geboortetoneel van Jesus nie. Maar die tradisionele geboortetoneel toon altyd drie konings wat die Kindjie besoek die nag toe Hy gebore is, vergesel deur die engele, herders en diere. Dit moet so verstaan word, dat dit ‘n artistiese konvensie is, wat toelaat dat twee afsonderlike tonele van aanbidding van die herders die nag by die geboorte van Jesus en later die aanbidding van die wyse manne, gerieflikheidshalwe gekombineer word.
Bronne:
Die Bybel
Christmas; separating Bible truth from Myth; “The bible’s story of the birth of Jesus” deur
Steve Rudd
Biblical Magi: Vanaf “Wikipedia, the free encyclopedia”
Reinhold Thom